Irak´taki kanlı yıkımın ardından ABD askerlerinin ülkeyi terk etmesiyle yeniden doğuş süreci başlamıştı. Fakat Ortadoğu´daki karmaşık hava hiç bitmediği gibi Irak´ta da farklı bir şey olmadı. Ama Türkiye´ye daha yakın olan Kuzey Irak Kürt Yönetimi sıyrılmayı başardı ve yeni dünyaya çabuk adapte oldu. Mehmet Tez de Milliyet´te yer alan haberde tam olarak bundan bahsediyor.

SOSYAL HAYAT HAFİFTEN HAREKETLENMİŞ

Kuzey Irak’taki Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin başkenti Erbil’e son yıllarda para ve yatırımlar gelince sosyal hayat da hafiften hareketlenmiş. Lüks İtalyan restoranlarından Amerikan kahve zincirlerine, Alman bira evlerinden lüks Osmanlı restoranlarına kadar ne ararsanız var.

Erbil’in birkaç kilometre dışındaki Majidi Mall’dayım. Bu lüks alışveriş merkezinin ikinci katındaki kocaman Vakko mağazasını geçip merdivenlerden yukarı çıktığınızda karşınıza bir İtalyan restoranı çıkıyor. Adı Venezia. Terasında hali vakti yerinde olduğu anlaşılan ve birbirlerine pek bakmadan cep telefonlarını karıştıran, bu bakımdan da oldukça şehirli olduğunu düşündüğüm genç bir çift, bir Amerikalı grup, bir Arap ailesi ve muhtemelen öğlen yemeğine çıkmış bir grup kadınlı erkekli beyaz yakalı Kürt ve Arap var.

PEK FAZLA ŞEY BİLMİYORUZ

Neden? İnsanlar merak ediyor; “ne işin var Erbil’de?” İşte nedeni bu. Türkiye’ye komşu, Irak Kürdistan Bölgesel Hükümeti tarafından yönetilen Irak Kürdistan’ının başkenti Erbil’de bir buçuk milyondan fazla insan yaşıyor. Giderek gelişiyor, giderek büyüyor ve biz bu şehir hakkında pek fazla şey bilmiyoruz.

Bir zamanlar bize “Siz deveye biniyorsunuz değil mi” diyen kibirli Batılılara ne kadar sinir olduğumuzu hatırlatırım. Aynısını ben yapmayayım istedim. Erbil’e gittim. Bugüne kadar siyaset yazarları o bölgeye gitti, siyaset yazdı, süreç yazdı. Ben de gidip sokaklarda neler oluyor Erbilli ne yiyip ne içiyor, nereye gidiyor, ne yapıyor ona bakayım bari.

Efendim, Erbil’de develere binilmiyor. Toz toprak yollarda aceleyle giden eski püskü ciplerin arkasından sarkan eli silahlı peşmergeler falan da yok. Bu tip görüntüler galiba geride kalmış. Burada alışveriş merkezleri, kafeler, retoranlar, lüks toplu konutlar, beş yıldızlı oteller, milyar dolarlık ticaret kompleksleri ve konut yatırımları var.

Tabelalar baştan aşağı Türk. İçilen biradan, rakıdan, giyilen pantolona, gömleğe, oturulan konuta, perdeye, mobilyaya, kahveye, kebaba, izlenen kanala kadar her şey...

İstikbal, Taç, Özbay Mobilya, Merinos, İkbal Baklava, Kütayha Porselen, Vestel, Beko, Kale Seramik say say bitmez... Shrosh Caddesi Erbil’in geniş caddelerinden biri. Şirinevler’den ya da mesela Çağlayan’dan buraya ışınlansanız farkı anlamazsınız. Shorsh Kürtçe’de ‘ayaklanma’ demek. Kürtler ayaklanmış, Irak içinde kendi Kürdistan’larını kurmuş olabilirler. Ama bu caddenin adı bence Türk caddesi olmalı. Her şey Türk çünkü.

PEŞMERGE DEĞİL LÜKS YAPILAR VAR

Efendim, Erbil’de develere binilmiyor. Toz toprak yollarda aceleyle giden eski püskü ciplerin arkasından sarkan eli silahlı peşmergeler falan da yok. Bu tip görüntüler galiba geride kalmış. Burada alışveriş merkezleri, kafeler, retoranlar, lüks toplu konutlar, beş yıldızlı oteller, milyar dolarlık ticaret kompleksleri ve konut yatırımları var.

HAYAT AVM´LERDE GEÇİYOR

Irak Kürdistan’ında yaşıyorsanız bir arabanız olsa iyi olur. Toplu ulaşım zayıf. Toyota Land Cruiser’lar standart. Biraz forslu ya da önemli biriyseniz bir Lexus’unuz ya da Chevrolet cipiniz var demektir. Polisler son model Land Rover’lar kullanıyor. Sade vatandaşın yeni zenginleşen orta direk kesimi Toyota’ya takılıyor. Fakirleştikçe eski model Mazdalara Nissan’lara kayıyor ibre. Avrupa arabaları sıcaklarda hararet yaptığından burada neredeyse bütün arabalar Japon. Kuzey Irak’ta araba önemli.

Hayat alışveriş merkezlerinde geçiyor. Her yer Mall. Halen inşaatı devam eden en az bir düzine daha alışveriş merkezi var. Royal Mall en yenileri. Majidi Mall lüks, Family Mall ise popüler. Şehir içinde olduğundan herkes burada. Kocaman bir alana kurulu. İçindeki Carrefour’u geçiyorum. Girer girmez bir Mado var. Sahibi türkücü Rojin. Ara sıra geliyormuş dükkana. Hemen karşısında Roberts Coffee. Ardında muhtelif Türk giyim markaları, bir kadın kuaförü, muhtelif elektronik ürün satan mağazalar... Fiyatlar ABD düzeyinde.

ERBİL´İN İSTİNYE PARKI

Şehrin biraz dışında yer alan Majidi Mall’un açık otoparkında Hummer’lar, Mercedes’ler, BMW’lar ve son model muhtelif Amerikan arabaları park etmiş durumda. Buraya arabanızla gelip içerideki Kahve Keyfi, Kebap House, Ottoman Cuisine gibi seçkin yerlerde yemek yiyebilir. Osmanlı’nın her şeyi burada da çok moda. Zeytinyağlılar, tencere yemekler, etli muhtelif öğünler... Açık havadaki teraslarda bunlarla zaman geçirebilirsiniz. İçki yok. Ama alışveriş var. Erbil’in kalburüstü takımı alışveriş ve yemek için buraya geliyor. Vakko’dan Mavi’ye, Benetton’dan Koton’a, İpekyol’a Adilışık’a her taraf marka. Teknoloji marketleri, gözlükçüler, kuaförler... İçindeki 6D sinemada vizyona giren son filmler oynuyor. (6D ne demek gerçekten bilmiyorum). Hem mimari hem de ortam açısından Erbil’in İstinye Park’ı Majidi Mall.