Gayrimenkul alanlar, þu ya da bu nedenle tapuyu geç alabilirler. Bu aþamada, vergisel yükümlülükler yönünden bazý ince noktalarý bilmek gerekiyor. Özellikle, alýnan evin satýlmasý olayýnda, 5 yýllýk süre çok önemli.
Gayrimenkul alanlar, þu ya da bu nedenle tapuyu geç alabilirler. Bu aþamada, vergisel yükümlülükler yönünden bazý ince noktalarý bilmek gerekiyor. Özellikle, alýnan evin satýlmasý olayýnda, 5 yýllýk süre çok önemli.
Gayrimenkulün iktisap (yani edinme) tarihinden itibaren 5 yýl içinde elden çýkartýlmasý halinde, satýþtan doðan kazanç "deðer artýþý kazancý" olarak gelir vergisine tabi oluyor. Bu süre geçtikten sonra olmuyor.
EDÝNME TARÝHÝ
1. Kooperatiften Ev Edinenler:
Kooperatiflerde, ortaklara bu sýfatlarý nedeniyle tahsis edilen (örneðin konutlar teslim edilmeden noter huzurunda çekilen kuralarla evlerin belirlenmesi olayýnda) Gayrimenkul "tahsis tarihinde" ortak tarafýndan satýn alýnmýþ sayýlýr (Gelir Vergisi Kanunu, Mükerrer Md.80/6-2).
Buna göre örneðin, 15.6.2007 tarihinde, noter huzurunda çekiliþle tahsis edilen konutun tapusu 17.4.2010 tarihinde verilmiþse, 5 yýllýk sürenin hesabýnda 15.6.2007 evin satýn alýndýðý tarih kabul edilir. Beþ yýllýk süre 15.6.2012 tarihinde dolduðundan, söz konusu evin satýþýndan doðan kazanç gelir vergisine tabi tutulmayacak.
2. Evin Tapudan Önce Fiilen Kullanýlmasý:
Gayrimenkulün, tapuya tescil tarihinden önce yani tapusu alýcýya verilmeden önce, malikin fiilen kullanýmýna býrakýlmýþ olmasý halinde, evin iktisap (edinme) tarihi olarak, tapuya tescil tarihi deðil, fiilen"kullanýma býrakýlma tarihi" esas alýnýr.
Örneðin çok sayýda evin iskaný alýnmadan kat irtifaklý Tapu ile alýndýðý ve bu þekilde kullanýldýðý görülmektedir. Bu durumda, evin fiilen kullanýldýðý tarih, edinme (iktisap) tarihi olarak esas alýnýr.
3. TOKÝ’den Alýnan Ev:
Toplu Konut Ýdaresi´nden alýnan dairenin 6.8.2009 tarihinde noterden kura çekimi yapýlmýþ, 25.6.2010 tarihinde de "Yapý kullaným izin belgesi" alýnmýþ.
Dairenin tapuya tescil iþlemi de TOKÝ´ye yapýlan ödemelerin tamamlanmasýndan sonra 9.8.2012 tarihinde yapýlmýþ.
Bu durumda, deðer artýþý kazancýnýn tespiti açýsýndan, beþ yýllýk sürenin hesabýnda, gayrimenkulün Yapý kullanma izin belgesinin alýndýðý 25.6.2010 tarihi esas alýnacak (Bkz. 25.03.2011 tarih ve 2011/2 No.luGelir Vergisi Kanunu Sirküleri).
EMLAK VERGÝSÝ
Kooperatif yolu ile ev edinenlerin, tapuyu aldýklarý tarihe kadar olan Emlak vergisini, kooperatif öder. Kooperatif evinin tapusunun verildiði yýla ait Emlak vergisini yine kooperatif öder.
Üye, tapuyu aldýðý yýlýn sonuna kadar ilgili belediyeye "emlak vergisi bildirimi" verir. Ýzleyen yýldan itibaren de emlak vergisi mükellefiyeti baþlar.
Ýnþaat firmasýndan ev alanlar ise, Ýnþaat devam ederken "kat irtifaklý Arsa tapusu" almýþlarsa,"inþaat bitip iskaný alýnýncaya kadar" Arsa vergisi ödeyecekler. Ýnþaatýn iskaný alýndýðýnda, ilgili belediyeye "bina vergisi bildirimi" verecekler ve izleyen yýldan itibaren bina vergisi ödeyecekler.
Bu konuya, baþka örneklerle devam edeceðiz..
Kaynak: Þükrü Kýzýlot- Hürriyet