Çaðýmýzýn en önemli trendi kentleþme. Yeniden þekillenen dünya ekonomik sistemi insan nüfusunun büyük çoðunluðunun kentlerde ikamet etmesine sebep oldu. Sanayileþme ve ekonomik geliþmeye paralel olarak artan kentsel ve yaþamsal ihtiyaçlar, sermaye birikim sürecinde önemli bir araç haline dönüþen topraðýn, kar alaný haline gelmesini saðladý.  

 

Ülkemizde de kentleþmenin hýzlandýðý yýllardan bu yana, tarýmsal ve kentsel topraklarýn konumu deðiþerek emsal artýþý ve dolayýsýyla kat artýþý, imar fonksiyonu gibi deðiþikliklerle daha da deðerli hale geldi. Ancak bu deðer artýþýna raðmen, ülkemizde uygulanan vergi sistemi içerisinde kentsel rant vergisinin bulunmamasý, toprak üzerinden gelir elde eden kiþilerin haksýz kazanç saðlamalarýna olanak tanýmýþ oldu. 

 

Taþýnmaz mallardaki deðer artýþlarýndan vergi alýnmasý gerekliliðinin altýný çizen Dumankaya Ýnþaat Yönetim Kurulu Baþkaný Uður Dumankaya konu ile ilgili þunlarý söyledi: “Türkiye’de, tarýmsal toprak parçasýnýn kent topraðýna dönüþümü, kentsel dönüþüm çalýþmalarý ve yenilenen imar çalýþmalarý sonrasýnda ortaya çýkan deðer artýþýndan kazanýlan gelirin vergilendirildiðini ifade etmek pek mümkün deðildir. Özellikle Ýstanbul’da geçerli olan bu rant gelirleri, mevcut vergi düzenlemeleri ile bütçeye aktarýlamadýðý ve vergi dýþý kaldýðý bir gerçektir.

 

Topraðýn el deðiþtir¬mesi ve üzerinde yeni bir gayrimenkul geliþtirilmesi sonrasýnda mülkiyet sahibi olan kiþilerin haksýz bir kazanç elde etmesi söz konusudur.  Kentsel dönüþüm çalýþmalarýnýn hýz kazandýðý günümüzde gerek kentsel dönüþüm, gerek kamusal inþaat yatýrýmlarý gerekse konut ve ticari projeler gibi özel sektör yatýrýmlarý nedeniyle mevcut arsa, arazi ve binalarýn deðerinde yüksek oranlarda rant gelirleri ortaya çýkmaktadýr.”

 

Kentsel planlama ve dönüþüm çerçevesinde kamu kurumlarýnýn toplumsal fayda üretmesi gerekliliði üzerinden hareketle söz konusu durumda olan araziler üzerinden gelir vergisi alýnmasý ile ilgili yapýlacak çalýþmalarýn bir an önce hayata geçirilmesi gerekir. Kentsel rantlarýn vergilendirilmesiyle, rantýn bir kiþi üzerinde gelir oluþturmasýnýn önüne geçilerek rant gelirlerinden bütün halkýn vergi yoluyla pay almasý, diðer bir ifadeyle halen ödedikleri vergi yüklerinin hafiflemesi saðlanabilir.” 

 

“Dünyada toprak rantýnýn vergilendirilmesi “Land Value Taxation” (LVT) -Toprak Deðer Artýþ Vergisi- olarak isimlendirilen bir vergilendirme ile yapýlmaktadýr. Ýngiltere’de topraðýn deðerlenmesiyle ortaya çýkan rantýn vergilendirilerek, devletin temel kamu gelirleri arasýnda yer almasý hedeflenmiþtir. Çin ve Hong Kong, yüksek oranlý Toprak Deðer Artýþ Vergisi’ni baþarýlý bir þekilde uygulayan belki de en baþarýlý ülkelerdendir. Vergi gelirlerinin yüzde 35’inden fazlasýný toprak rantý üzerinden aldýklarý vergilerden elde etmektedirler. Toprak Rantýnýn Vergilendirilmesi adý verilen bu politika ile ülkemizin ekonomik büyümesine yeni bir katký saðlanmýþ olacaktýr.”